Jako projektanci UX musimy nieustannie wpadać na nowe i innowacyjne pomysły, aby rozwiązywać problemy użytkowników i tworzyć dla nich jak najlepsze doświadczenia. W tym miejscu przychodzi nam na pomoc ideacja. Temat Ideacji rozwinąłem już w artykule Ideacja jako złoty środek na kreatywność i współpracę. Dziś opiszę proces ideacji krok po kroku. Jako projektant musisz pamiętać, że Ideacja jest procesem twórczym, w którym projektanci generują pomysły podczas ustalonej sesji. Uczestnicy ideacji zbierają się z otwartymi umysłami, aby przedstawić jak najwięcej pomysłów oraz rozwiązać problem w wolnym od osądów środowisku.
Ważne jest, aby proces ideacji był ustrukturyzowany, aby wszyscy uczestnicy byli aktywnie zaangażowani, a wybrane rozwiązanie było wynikiem sprawiedliwego procesu oceny. Ostatecznie udana ideacja prowadzi do bardziej efektywnego rozwiązywania problemów.
ZASADY PRZEBIEGU IDEACJI
Zanim rozpoczniesz poszukiwanie pomysłów, Twój zespół potrzebuje jasno i przejrzyście zdefiniowanego problemu do rozwiązania. Aby zgromadzić ludzi w celu wymyślania pomysłów i omijania ustalonych granic, potrzebujesz wykwalifikowanego moderatora i kreatywnego środowiska, w tym przygotowanej przestrzeni. Twój zespół również wymaga ustalenia zasad, dzięki którym współpraca będzie przebiegać w odpowiedni sposób. Poniżej przedstawię Ci zasady zdefiniowane przez Beverly Rudkin Ingle w książce pt. tytułem: „Design Thinking dla przedsiębiorców i małych firm Potęga myślenia projektowego w codziennej pracy” oraz opiszę ich znaczenie, dla przebiegu ciekawej ideacji.
Zasada pierwsza — deklaracja Intencji
„Pod żadnym pozorem nie należy rozpoczynać sesji bez ściśle określonego celu, do jakiego sesja ma doprowadzić. Ten cel należy w zrozumiały sposób przekazać grupie jak najwcześniej. Ważne, żeby wszyscy uczestnicy wiedzieli, do czego dążą. Wczesne przekazanie grupie własnych intencji stymuluje sukces, a zespół ma czas, by wcześniej zastanowić się nad istotą wyzwania”.
Zasada pierwsza jasno tłumaczy, iż proces ideacji powinien mieć jasno określone cele/cel. Musisz znać odpowiedź na pytanie, co chcesz rozwiązać lub osiągnąć? Przekaż to grupie na początku, żeby mogli zacząć myśleć o tym przed rozpoczęciem sesji. Następnie zbierz różne perspektywy i pomysły od wszystkich członków zespołu. Zachęcaj do burzy mózgów i nieszablonowego myślenia bez osądzania i krytyki. Zapisuj wszystkie pomysły, nawet jeśli na początku wydają się szalone.
Zasada druga — wszyscy są równi
„W trakcie sesji wszyscy są sobie równi, bez względu na funkcję, którą pełnią w firmie lub miejsce w hierarchii. Nie istnieje starszeństwo, a jedyną władzę nad grupą ma moderator. Każdy może swobodnie się wypowiadać, a wszyscy są zobowiązani do słuchania osoby mówiącej. Koniec i kropka”.
Zasada druga przypomina o tym, iż w procesie ideacji nie ma osób ważniejszych, czy mniej ważnych. Wszyscy są równi i wszystkie pomysły mają taką samą wartość. Co ważne, aby równość ta nie została zaburzona, sesja ideacji powinna posiadać moderatora, który będzie kontrolował cały przebieg wydarzeń i cały proces ideacji.
Zasada trzecia — wszystko z umiarem
„Przed sesją należy wybrać moderatora. Taka osoba powinna mieć umiejętność prowadzenia sesji grupowych, zadawania trafnych pytań oraz dokumentowania wszystkiego, co jest mówione i robione. Musi również radzić sobie ze skierowaniem rozmowy z powrotem na właściwe tory oraz z przerywaniem wywodów osobom próbującym zdominować konwersację. Moderator musi też umieć pchnąć konwersację dalej, jeśli utknie ona w jednym miejscu”
Zwróć proszę uwagę, iż jako moderator ważne jest, aby utrzymać grupę na właściwym torze i upewnić się, że wszystkie pomysły zostały odpowiednio zbadane i omówione. Jednocześnie nie bój się myśleć nieszablonowo i proponować unikalnych rozwiązań.
Zasada czwarta —dokumentacja
„Każdy pomysł, myśl i pytanie muszą zostać zapisane. Dokumentacja to podstawa! Jest niezbędna, by dokładnie wiedzieć, co się wydarzyło. Na przykład za pomocą samoprzylepnych karteczek. Najlepiej, jeśli będą w trzech kolorach: jeden dla pomysłów, drugi dla myśli, a trzeci dla pytań. Każdy pomysł, myśl lub pytanie należy zapisać na osobnych karteczkach w odpowiednim kolorze. Można też notować na tablicy. W tym przypadku pomysły, myśli i pytania również otrzymują osobne kolory pisaków”.
Ważne jest, aby dokumentować wszystkie pomysły i decyzje podjęte podczas sesji ideacyjnej, aby móc je wykorzystać w przyszłości. Można to zrobić, robiąc notatki lub używając narzędzi, takich jak karteczki samoprzylepne czy tablica. Przypisz różne kolory lub kategorie pomysłom, myślom i pytaniom, aby zachować ich porządek. Nie zapominaj jednak o dobrej zabawie i czerpaniu radości z procesu!
Zasada piąta — Czas na wygłupy
„Niepewność prowadzi do wygłupów: dziwne pomysły, które nie mają żadnego sensu, są przedstawiane w ramach dowcipu, by przełamać lody. To jest zupełnie normalne. Trzeba przejść przez ten etap, pozwolić grupie się wyszaleć tak, by mogła skoncentrować się na poważnej pracy. Należy zwrócić uwagę na dwie rzeczy: wygłupy nie mogą być mylone ze złymi pomysłami, bo w trakcie sesji żaden pomysł nie jest zły”.
Pamiętaj, aby ustalić limit czasowy dla sesji ideacyjnej. W tym czasie pozwól uczestnikom ideacji na zabawę, na kreatywność, bycie sobą. Dzięki temu grupa będzie mogła otworzyć się na siebie, a pomysły będą się pojawiać w niekończących się dyskusjach. Po upływie wyznaczonego czasu podejmijcie decyzję, które pomysły będą kontynuowane i zaplanujcie kolejne kroki w kierunku ich realizacji.
Powyższe zasady są niezmiernie ważne w całym procesie ideacji. Sam proces powinien również zawierać kilka najważniejszych etapów — jakich? Otóż ideacja powinna zawierać interakcję uczestników oraz dyskusję, grupować i sortować pomysły, a także pozwalać na wysuwanie wniosków, umożliwiać głosowanie, które będzie jasno przedstawionym elementem. Na samym końcu zaś pozwala na podejmowanie decyzji oraz priorytetyzację zadań. Co dokładnie kryje się pod tymi elementami?
INTERAKCJA UCZESTNIKÓW ORAZ DYSKUSJA
Proces ideacji zawiera w sobie dyskusję, tutaj bardzo ważne jest, aby była ona na najwyższym poziomie z zachowaniem szacunku do pozostałych uczestników ideacji. Moderator powinien zapewnić wszystkim pomysłom uwagę i odpowiedni poziom dyskusji, pamiętając o tym, iż złe pomysły nie istnieją. W fazie ideacji ważne jest, by członkowie zespołu dzielili się wszystkimi swoimi pomysłami, równocześnie nie krytykując wzajemnie swoich pomysłów, jednak dyskutując na ich temat, co pozwala na swobodny przepływ kreatywności i zachęca członków zespołu do wymyślania unikalnych rozwiązań. Będąc odważnym i ciekawym, uczestnicy mogą kwestionować powszechnie przyjęte przekonania i odkrywać możliwości pokonania tych przeszkód. Członkowie zespołu powinni brać od siebie pomysły i budować na nich, znajdować sposoby łączenia pojęć, rozpoznawać wzorce i odwracać pozornie niemożliwe pojęcia, aby ujawnić nowe spostrzeżenia.
WNIOSKI
Ideacja pozwala na wysuwanie wniosków na podstawie pomysłów wysuniętych przez jej uczestników. Ideacja pomaga nam wygenerować wiele potencjalnych rozwiązań przed zwężeniem i wyborem najlepszego rozwiązania lub rozwiązań. Pomaga nam również myśleć nieszablonowo i wpadać na innowacyjne pomysły.
OPIS METODY GŁOSOWANIA
Należy pamiętać, że podczas fazy tworzenia pomysłów należy jasno określić sposób głosowania. Dzięki temu wszyscy uczestnicy będą mieli sprawiedliwą możliwość podzielenia się swoimi pomysłami i ich rozważenia. Niektóre popularne metody głosowania obejmują wykorzystanie karteczek samoprzylepnych lub naklejek z kropkami dla każdego pomysłu, przy czym każdy uczestnik otrzymuje określoną liczbę głosów, które może rozdzielić według własnego uznania.
GRUPOWANIE I SORTOWANIE POMYSŁÓW
Ideacja obejmuje również uwzględnienie różnych perspektyw, a także sortowanie, grupowanie oraz nadawanie priorytetów pomysłom, tak aby zastosować najbardziej obiecujące rozwiązania. Sesje ideacyjne pozwalają na interakcję pomiędzy uczestnikami na najwyższym poziomie oraz na burzę mózgów i generowanie wielu pomysłów bez osądzania czy krytyki, tworząc bezpieczne środowisko, w którym kreatywność może swobodnie płynąć.
PODEJMOWANIE DECYZJI O PRIORYTETYZACJI ZADAŃ
Wykorzystanie ideacji pomaga zapewnić wszystkim członkom zespołu udział w procesie projektowania i umożliwia tworzenie bardziej innowacyjnych rozwiązań. Może też pomóc w poprawieniu komunikacji i współpracy między członkami zespołu.
Podsumowując: ideacja jest ważnym narzędziem dla projektantów UX w procesie Design Thinking. Pozwala na kreatywność i współpracę, co skutkuje bardziej innowacyjnymi rozwiązaniami problemów. Dlatego następnym razem, kiedy będziesz pracował nad projektem, nie zapomnij włączyć ideacji do swojego procesu.