Architektura informacji to zagadnienie, które istnieje już od dłuższego czasu, ale dopiero niedawno zaczęło zdobywać większe zainteresowanie. Jest to w dużej mierze spowodowane wzrostem popularności mediów cyfrowych oraz potrzebą tworzenia dobrze zorganizowanych i łatwych w obsłudze stron internetowych i aplikacji. Celem artykułu jest zwrócenie Twojej uwagi na wagę tej dziedziny oraz poruszenie najważniejszych aspektów, o których musisz pamiętać, pełniąc funkcję zarówno UX designera, jak i UI designera.
Czym jest IA?
Architektura informacji (ang. information architecture, IA) to proces organizowania i oznaczania informacji w taki sposób, by użytkownicy mogli je łatwo znaleźć i zrozumieć. Jest to kluczowa część projektowania doświadczeń użytkownika, ponieważ określa, w jaki sposób użytkownicy będą wchodzić w interakcje z treściami na stronie internetowej lub w aplikacji. Bardzo trudno jest mówić o wyspecjalizowanej roli architekta informacji, bo w jej skład wchodziłyby jednocześnie takie role, jak interaction designer, copywriter UX, content strategy specialist, a nawet UI designer. Równocześnie żadna z wymienionych przeze mnie ról nie mogłaby być skuteczna w swojej dziedzinie bez architektury informacji.
Architektura informacji występuje zarówno w świecie realnym (fizycznym), jak i wirtualnym. Dzięki niej ludzie lepiej rozumieją otoczenie, a sama architektura pomaga im znaleźć najkrótszą drogę do celu.
Zatem architektura informacji to tworzenie odpowiedniej struktury, zawierającej warstwy przekazu. Dzięki tym warstwom odbiorca potrafi zrozumieć, w jakim punkcie się znajduje oraz gdzie ma poszukiwać potrzebnych informacji. Architektura informacji to także praktyka polegająca na organizowaniu i oznaczaniu informacji w sposób ułatwiający ich znalezienie i wykorzystanie. Dobra IA może sprawić, że nawet najbardziej skomplikowane strony internetowe lub aplikacje będą łatwe w nawigacji, a użytkownicy będą mogli szybciej i łatwiej znaleźć potrzebne im informacje. Dzięki architekturze informacji i przemyślanej strukturze całości produktu możliwe jest szybsze i sprawniejsze przeglądanie produktu. Architektura informacji determinuje również powstanie mapy nawigacyjnej oraz hierarchii komunikacji.
Jak przystąpić do tworzenia IA?
Po pierwsze: musisz mieć na uwadze swoich odbiorców i pamiętać, że mogą być nimi zarówno specjaliści w wybranej dziedzinie, jak i osoby niedoświadczone. W takim przypadku architektura informacji musi być dostosowana do obu grup. Jako projektant musisz znaleźć złoty środek, dzięki któremu wszyscy Twoi odbiorcy będą sprawnie poruszać się po zaprojektowanej przestrzeni. W tym celu zwróć uwagę na badanie modeli mentalnych, gdyż w momencie użycia złego modelu, który nie pasuje do modelu kluczowych grup, Twój odbiorca będzie miał trudności z jej zrozumieniem. Innym aspektem, na który musisz zwrócić uwagę, jest wezwanie do działania, czyli tzw. call to action (CTA). Komunikacją, jaką tworzysz, nie powinna obfitować w mnogość opcji lub różnie brzmiących CTA, nawołujących do tego samego działania – może to rozproszyć Twojego użytkownika i odwieść go od celu. W tym miejscu muszę zaznaczyć, że należy pamiętać o przesycie (albo raczej jego braku) – optymalizacja ilości danych jest niezmiernie ważna, bo dzięki niej Twój produkt zyska na czytelności.
Tworząc IA musisz zadać sobie konkretne pytania, które pomogą Ci poznać grupę docelową oraz charakterystyczne dla niej modele mentalne.
Jak użytkownicy używają produktu?
- W jaki sposób produkt kataloguje lub powinien katalogować informacje?
- Jaki jest lub będzie sposób prezentacji informacji?
- Czy sposób prezentacji pomaga użytkownikowi w podjęciu decyzji?
4 elementy architektury informacji
Na architekturę informacji składa się kilka parametrów: klasyfikacja, nawigacja, taksonomia oraz etykietowanie (czyli odpowiednie nazywanie sekcji). Dobrze zaprojektowane menu, przyciski i inne elementy nawigacyjne również odgrywają rolę w dobrym IA.
Klasyfikacja
Zwróć uwagę na odpowiednią klasyfikację informacji oraz hierarchię, bo są to podstawowe składowe architektury informacji. Pierwszym etapem tworzenia IA będzie analiza tego, co użytkownik spodziewa się zobaczyć na początku, zaraz przy zetknięciu z produktem. Konkretnym przykładem może być tu sytuacja, w której strategia produktu mówi o wprowadzaniu FAQ, czyli najczęściej zadawanych pytań. Aby zmniejszyć obciążenie supportu, można je umieścić je w sekcji pomoc techniczna – logiczne, prawda? A co, jeśli w trakcie badań użytkownicy zadeklarują, że FAQ znajdować się będzie w sekcji produktu? Musisz to wziąć pod uwagę i znaleźć korzystniejsze rozwiązanie, równocześnie nie musisz usuwać FAQ z pomocy technicznej. Weź jednak pod uwagę, że dublowanie działu jest niedopuszczalne, bo nie tylko myli użytkownika, ale też zwiększa koszty utrzymania produktu. Co zatem zrobić? Może umieszczenie zarówno FAQ, jak i strony pomocy w dziale produktów będzie dobrym rozwiązaniem?
Etykietowanie
Etykietowanie to oznaczanie i nazywanie konkretnych elementów w produkcie, dzięki czemu można zwiększyć jego efektywność. Odpowiednie nazewnictwo elementów produktu jest istotne, bo dzięki etykietowaniu nawigacja i hierarchia produktu stają się dużo prostsze i bardziej logiczne dla Twojego odbiorcy, co odgrywa dużą rolę kontakcie z produktem.
Nawigacja
Sposób, w jaki Twoi użytkownicy będą konsumować Twój produkt, jest ważne, bo dzięki odpowiednio stworzonej nawigacji pomożesz odbiorcy łatwo, wygodnie i intuicyjnie poruszać się po produkcie (mam na myśli zarówno produkty fizyczne, jak i wirtualne). Tworząc nawigację, musisz pamiętać o zachowaniu kilku najważniejszych zasad i uwzględnieniu takich parametrów, jak następstwo danych, struktura, hierarchia informacji oraz etykietowanie. Co daje przejrzyste ułożenie informacji? Przede wszystkim łatwe dotarcie do celu i wydobycie oraz zagłębienie zawartości. Podczas tworzenia nawigacji możesz uwzględnić takie elementy, jak progress bar, czyli pasek postępu — uwidacznia on Twoim odbiorcom miejsce, w którym się znajdują, oraz pozwala na łatwiejsze wyszukanie treści czy podpowiade, ile czasu zostało do zakończenia danego zadania.
Taksonomia
Szczególną uwagę zwróć na taksonomię, która określa sposób, w jaki wszystkie informacje są kategoryzowane i oznakowane. Zazwyczaj usystematyzowane informacje powiązane będą z określonym tematem, czyli będą pogrupowane pod względem cech wspólnych, które będą opierały się o model mentalny grupy odbiorców. Produkty, jakie umieszczasz w swoim projekcie, mogą zostać oznaczone tagami lub metadanymi, dzięki czemu użytkownik będzie w stanie wyszukać potrzebne mu produkty. Bardzo prostym przykładem, wyjaśniającym to założenie, może być blog z przepisami kulinarnymi bądź sklep z ubraniami, które mogą uwzględniać wiele taksonomii.
W tym miejscu należy pamiętać, że każdy człowiek ma charakterystyczny sposób rozumienia informacji, który uzależniony jest od wielu czynników takich, jak kontekst, tematyka czy chociażby poziom i zakres wiedzy odbiorcy. Pomimo tych uwarunkowań cel zawsze będzie taki sam: to budowanie komunikacji z odbiorcą w sposób jednoznaczny i zrozumiały (co wcale nie oznacza, że logiczny).
Podsumowując: istnieje kilka kluczowych zasad dobrej architektury informacji, które obejmują tworzenie jasnej hierarchii, stosowanie etykiet i nagłówków, które są znaczące i intuicyjne, oraz grupowanie powiązanych ze sobą informacji. Podczas projektowania architektury informacji należy pamiętać o kilku ważnych rzeczach: struktura powinna być logiczna i intuicyjna, etykiety powinny być jasne i zwięzłe, a nawigacja powinna być łatwa w użyciu. Jeśli uda Ci się stworzyć dobrze zorganizowaną architekturę informacji, która spełnia te trzy kryteria, znacznie poprawisz użyteczność swojej strony internetowej lub aplikacji. Dzięki temu procesowi użytkownicy mogą z łatwością poruszać się po produkcie oraz szybko i łatwo znaleźć to, czego szukają. Byłbym zapomniał – pamiętaj, o tym, aby nie mylić IA z AI, czyli sztuczną inteligencją (artificial intelligence), ponieważ może to wywołać duże i niepotrzebne zamieszanie.
Powodzenia w projektowaniu architektury informacji!